Blog

oude liefde

Tijd voor een bekentenis.
In het begin van mijn studententijd, had ik een toen nog vrij nieuw boek in de kast staan over Leonhard Ragaz. Ragaz was een Zwitsers predikant uit de eerste helft van de twintigste eeuw, die de voorman werd van de religieus socialistische beweging. Veertig jaar geleden – als beginnend student – was ik nogal in de ban van deze combinatie tussen linkse politiek en evangelische bevlogenheid, toentertijd in het Nederlandse politieke landschap vertegenwoordigd in de EVP (Evangelische Volkspartij).
Die combinatie van vroomheid, activisme en voorkeur voor een progressieve politiek bleef, maar kreeg in de loop van mijn leven een andere kleur en invulling. Het boek over Ragaz, van M.J. Top, heb ik in mijn studietijd nooit uitgelezen en na een aantal jaren zelfs van de hand gedaan. Er moest ruimte komen voor andere inspiratiebronnen.

Maar, oude liefde roest niet.
Enige tijd geleden kwam Ragaz weer op mijn weg (of ik op het spoor van Ragaz?) Hoe dan ook, ik zocht via antiquariaten naar het boek dat ik ooit had gehad en vond het gelukkig terug. Onlangs heb ik het eindelijk helemaal gelezen.

De verdienste van het boek is dat het diverse van Ragaz’ publicaties uit zijn eigen tijdschrift Neue Wege parafraserend weergeeft. Op die manier biedt het een goede introductie in de gedachtewereld van Ragaz en van het religieus-socialisme uit die tijd. Top kiest ervoor het religieus-socialisme van Ragaz tegenover het nationaal socialisme te zetten, zodat je in zijn boek ook een uitgebreide parafrase van Hitler’s Mein Kampf terugvindt. Tamelijk curieus.
Top is danig onder de indruk van Ragaz, correspondeert met diens weduwe én met Henriëtte Roland Holst, ook al in de ban van de Zwitserse pacifist. Met haar heeft Top vlak voor haar dood in 1952 nog over haar ontmoetingen met Ragaz kunnen spreken “Ragaz was een profeet. Hij zag het Koninkrijk Gods”, volgens de socialistische schrijfster die zich in haar latere leven tot het religieus-socialisme bekeerde. Er staat een prachtig Polygoon-fragment op haar Wikipedia-pagina, dat je meteen een indruk geeft van de geëxalteerde sfeer onder de religieus-socialisten van die tijd.

Ondanks alle bewondering voor zijn held, of misschien juist wel daardoor, schiet het boek van Top tekort. Als systematische behandeling van Ragaz, in tijd en context, is het niet erg geslaagd te noemen.
Over de auteur kon ik op Internet overigens nauwelijks informatie terugvinden (ik hou me aanbevolen voor wie meer over hem weet).

Hoewel ik de bezwaren tegen het boek, dat ik nu eindelijk helemaal gelezen heb, zie, blijft het dit keer toch in mijn kast staan. Als herinnering aan een oude liefde.

“Voor hem (Ragaz) ging het om de levende God, die zich door zijn daden als de Levende bewijst. God is aan het werk! Wij echter kunnen en moeten daarbij zijn medewerkers zijn; juist daarin ligt een sterke gebondenheid aan en afhankelijkheid van Gods doen. In dit licht verschijnt de sociale beweging als een ‘aankloppen van God’ in onze tijd” (p. 282).

Voorwaarts, christenstrijders!

Previous Post Next Post

1 Comment

  • Reply Bert Kozijn 15/08/2021 at 12:33

    Nu ik het zo lees, kan ik mij nog goed herinneren dat het in jouw boekenkast stond. Nooit gedacht dat je het niet helemaal had uitgelezen……

  • Leave a Reply