Vijf jaar geleden werd Mariann Budde, bisschop van de episcopaalse kerk te Washington, een nationale bekendheid in de VS, toen ze namens de kerkgemeenschap protesteerde tegen het feit dat President Trump voor hun gebouw had geposeerd om een statement voor law and order te maken. Het was in de dagen van grote internationale verontwaardiging na de moord op George Floyd en de wereldwijde Black Lives Matter demonstratie. Trump had het plein voor de kerk schoon laten vegen van demonstranten voor zijn social media-moment. Hij poseerde met de bijbel in de hand, die hij overigens (onbewust?) op de kop hield. Budde sprak zich uit tegen dit toe-eigenen van christelijke symbolen voor een boodschap die daar haaks op staat. Het leverde haar veel reacties op. Als vervolg daarop schreef ze een heus boek over moedig durven te zijn op beslissende momenten.
Bijna vijf jaar later volgde een nieuwe confrontatie met Trump. Budde ging voor in de viering bij de inauguratie aan het begin van Trumps tweede termijn en riep in haar preek de president op om barmhartig te zijn voor alle kwetsbare groepen die reden hebben om angstig te zijn gezien alles wat in de campagne door Trump aan maatregelen was afgekondigd. De president was zichtbaar not amused en de beelden daarvan gingen de wereld over. Budde ontving opnieuw veel steunbetuigingen. Reden om haar boek van vijf jaar geleden opnieuw uit te brengen, en nu ook in Nederlandse vertaling: Durf moedig te zijn.
Ondanks deze actuele aanleiding, gaat haar boek nauwelijks over de actuele politiek en gelukkig helemaal niet over Trump. Budde schrijft op een persoonlijke en kwetsbare manier over beslissende momenten in haar eigen levens- en geloofsbiografie waarop het er op aan kwam een moedige stap te zetten. Dat is voor haar geen vanzelfsprekendheid geweest maar een parcours van vallen en opstaan. Ze heeft haar weg moeten vinden, in het leven en in de kerk.
Toen ze nog een kind was scheidden haar ouders. Jarenlang woonde ze bij haar vader, maar in haar tienerjaren besloot ze naar haar moeder te gaan, met wie ze al die tijd nauwelijks contact had gehad. Dat vergde moed, maar het bleek de juiste beslissing voor haar te zijn. Ze spiegelt het aan het archetypische verhaal van de roeping van Abram en Sara: “Het gevoel dat we leven is echt op z’n sterkst wanneer we, net als Abraham en Sara, een geloofssprong nemen. Hun verhaal kan dienen als een geestelijk sjabloon dat ons helpt die zeldzame, heldere ervaringen te vertrouwen wanneer die zich aandienen. De tekst vertelt ons niet wat Abraham en Sara voelden; dat is een nuttige herinnering aan het feit dat onze gevoelens – of die van anderen – in onze beslissende momenten verrassend onbelangrijk zijn. Wat ertoe doet, is onze keuze om al dan niet gehoor te geven aan de roep” (p. 38).
Naast besluiten om te gaan, moet je soms besluiten juist te blijven. Ze memoreert hoe Eleanor Roosevelt koos om bij haar man te blijven en zijn carrière te ondersteunen. Dat was een groter doel waarvoor zij het offer van een verstandshuwelijk wilde brengen. Soms is blijven een keuze.
In afzonderlijke hoofdstukken, puttend uit haar eigen leven, schetst ze de verschillende kanten van kiezen. Ze memoreert het bekende gebed om aanvaarding (Serenity-prayer) van Reinhold Niebuhr: God, schenk me de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, moed om te veranderen wat ik niet kan aanvaarden en wijsheid om het verschil tussen beide te zien.
“Aanvaarden wat we niet hebben gekozen en niet kunnen veranderen is een van de moedigste, en moeilijkste, beslissingen die we nemen (…) Aanvaarding kan overkomen als passiviteit of berusting, maar dat is het niet. Want bij aanvaarding gaan we juist actief aan de slag met datgene waarmee we te maken hebben, juist omdat we ermee te maken hebben gekregen. Je afwenden en omkeren zijn geen opties” (p. 96).
Dat geldt ook voor het lijden wat op je pad kan komen. Zelf lijdt Budde aan chronische pijnen. Ze heeft geleerd om dat te aanvaarden en heeft ontdekt dat “pijn een mysterie vervat waar alle belangrijke geloofstradities op wijzen. Wie dit hebben ervaren, getuigen van de levensveranderende kracht ervan. Ze oordelen niet over anderen die hun ervaring niet delen, maar ze willen ons laten weten dat het mogelijk betekenis te ontlenen aan tegenspoed, zelfs aan omstandigheden dei je koste wat kost had willen vermijden” (p. 104).
Soms gebruikt ze bijbelse verhalen als illustratie of verdieping. Daarnaast laat ze zien door welke mensen zij geestelijk gevormd is, bijvoorbeeld Martin Luther King.
Budde vertelt eerlijk over haar onzekerheden en over de fouten en blunders die ze als voorganger en kerkleider heeft gemaakt, maar ook hoe ze daarvan heeft geleerd zich kwetsbaar en open op te stellen.
De lessen die ze in trainingen en therapie heeft opgedaan, deelt ze in dit openhartige en verrassende boek.
Marian Budde, Durf moedig te zijn, KokBoekencentrum Uitgevers Utrecht 2025, 208 pag, €21,99
No Comments