Boeken

Herman Koetsveld & Enis Odaci, De zeven zuilen

Herman Koetsveld en Enis Odaci uit Hengelo ontmoetten elkaar in het najaar van 2009 bij een initiatief om de verharding in het islamdebat tegen te gaan. Sindsdien zijn ze met elkaar in gesprek gebleven. De één als christen (predikant), de ander vanuit zijn moslimachtergrond. Inzet: vooroordelen wegnemen en bouwen aan wederzijds vertrouwen. Ze richtten er gezamenlijke een stichting voor op en treden regelmatig op om hun verzoenende boodschap te verspreiden.

In het boekje De zeven zuilen hebben ze hun onderlinge gesprek uitgebreid door een aantal interessante mensen erbij te betrekken. Zeven spraakmakende Nederlanders van diverse afkomst en religie hebben meegewerkt, respectievelijk Nuweira Youskine, Mounir Samuel, Ruard Ganzevoort, Lody van de Kamp (zie foto), Ad Verbrugge, Karin van den Broeke en Marije de Jong. De gesprekken zijn opgezet rond een aantal uitspraken van religieuze en filosofische kopstukken die aan de geïnterviewden wordt voorgelegd. Zes uitspraken van filosofen als Plato en Nietzsche (God is dood) en van religieuze leiders als Mozes, Jezus, Mohammed en Martin Luther King (I have a dream). Vervolgens mag iedere gesprekspartner er een zevende aan toevoegen.

De gesprekspartners die Koetsveld en Odaci hebben benaderd profileren zich allemaal op het vlak van religie en levensbeschouwing. Ze staan daardoor als het ware al voorgesorteerd op de thematiek die de interviewers interesseert. Dat betekent niet dat de scherpte ontbreekt. Meteen al in het eerste gesprek met Nuweira Youskine (Islamoloog en publiciste) reageert zij geïrriteerd op de veronderstelde geweldloosheid in de christelijke boodschap: “Waarom is dat toch altijd zo’n groots ideaal? Vechten is onderdeel van het leven. Vroeger, in de ontstaansgeschiedenis van de islam, lag dat heel duidelijk aan de oppervlakte: in de woestijn moest letterlijk gevochten worden om basale dingen als water of vruchtbare grond. Vanzelfsprekend is dat ook in de Koran terecht gekomen. Dan kun je nu met Jezus’ mooie woorden aankomen en zeggen: ‘ja maar, zo willen wij dat niet, het ideaal is geweldloosheid’. Dat is prachtig, maar helaas zit dat blijkbaar niet in de menselijke natuur. Jezus zelf had er nog moeite mee, blijkens die tollenaar die hij de tempel uitsloeg. Dat komt omdat het leven nu eenmaal een strijd is, in geestelijke zin en in het verlengde daarvan soms in fysieke zin. Het hoort erbij. Ga je dat ontkennen, dan maak je het heel erg onwerkelijk.” (p. 25-26).

Zo zijn er veel meer interessante passages aan te wijzen. Het is boeiend om deelgenoot te worden van de zoektocht die de meesten hebben doorgemaakt of nog doormaken. De keuze om de gesprekken op te hangen aan uitspraken van de genoemde denkers zorgt voor diversiteit in de thema’s, maar lijkt soms ook hinderlijk te werken. Het is opvallend dat diverse keren wordt gevraagd wat de context is waarin een bepaalde uitspraak is gedaan. Je kunt immers iemand pas goed begrijpen tegen de achtergrond van zijn situatie (of haar situatie? De zes stellingen zijn allemaal afkomstig van mannen…).
Dat geldt ook voor de geïnterviewden zelf. Soms schemert er iets van hun persoonlijke situatie door. Op die momenten krijgt het diepgang en bezieling doordat de verkondigde mening verbonden wordt met de zoektocht op de eigen levensweg. Ruard Ganzevoort op de vraag ‘Ben je klaar met zoeken?’: “Laat ik het zo zeggen: ik denk dat ik steeds meer vrede heb met de onzekerheid.” (p.60).

zeven zuilenIn het voorwoord schrijven de samenstellers dat de zeven interviews “stuk voor stuk uitnodigen om de eigen gedachten van de lezers te scherpen” (p. 6). Dat is gelukt. Het is bovendien een fraai uitgegeven boekje geworden, met mooie foto’s van de geïnterviewden. Geschikt om je eigen denkbeelden aan te toetsen, maar misschien ook wel als stimulans voor het gesprek met anderen, geheel in de lijn van wat de samenstellers van de bundel beogen.

Herman Koetsveld & Enis Odaci, De zeven zuilen. Gesprekken over God, geest & tijdgeest, Berne Media Heeswijk 2015, 142 pag., ISBN 9789089721105, € 15,00

Previous Post Next Post

1 Comment

  • Reply Joke Gerds 11/12/2015 at 13:02

    Lijkt me erg boeiend. Zou het iets zijn om deze boekrecensie in de komende Brug te plaatsen, m.i. Ook een mooie voorbereiding voor de avonden in februari?

  • Leave a Reply