Epiloog

Onlangs was ik te gast op het hoofdkwartier van de landelijke kerk. Samen met een aantal collega’s uit het hele land en de volle breedte van de kerk, waren we uitgenodigd om mee te praten over een langlopend onderzoek naar Pastoraat en Euthanasie. Een paar jaar geleden had ik meegedaan aan een enquête. De resultaten daarvan worden nu verwerkt. De vraag aan ons gezelschap was, om de door de onderzoekers gemaakte clustering kritisch door te vlooien. Waren alle relevante topics benoemd en zijn ze in de juiste categorieën geplaatst?

Als dank voor de geleverde prestatie, kregen we aan het einde van de sessie onder andere een boekje mee, Leven met euthanasie. Een bundeling ervaringsverhalen van mensen die het in hun nabije omgeving hebben meegemaakt. Zonder oordeel, zonder commentaar, krijgen alle betrokkenen volop de ruimte om hún verhaal te doen. Die verhalen zijn zo divers, dat je er geen algemene conclusie aan kunt verbinden. Moet je misschien niet eens willen.

Kort geleden stond er een rouwadvertentie in de krant van een echtpaar dat besloten had om “het leven in onderling overleg zelfstandig (te) verlaten”, zoals het stond geformuleerd. Tegelijk klonk er postuum onvrede door, want de tekst ging als volgt verder: “Helaas zonder deskundige stervenshulp van een arts. Veroorzaakt door een wetgeving waarin geen plaats is voor een eigen oordeel over het voltooid zijn van het leven”, waarna de wens wordt uitgesproken dat het anderen gegeven wordt “in vrede heen te gaan met deskundige hulp op het moment van hun keuze”.

Ik gun iedereen een vredig einde en ik hoop dat uiteraard voor mij zelf en mijn dierbaren ook. Dat er een moment kan komen, dat je de gifbeker van een leven in aftakeling en pijn niet tot de bodem leeg wilt drinken, dat kan ik me ook voorstellen. Maar dat iedereen die er genoeg van heeft, door de overheid of arts gefaciliteerd moet worden op eigen voorwaarden ‘het leven te verlaten’, lijkt mij geen wenselijke praktijk te zijn. Euthanasie heeft altijd een bepaald ongemak. Dat moet zo blijven, wat mij betreft.