Geschreven voor het Kerkblad van de Prot.Gem.Assen / 26 januari 2012
Onlangs verscheen er een boekje van twee collega’s De Bijbel op de Zuidas die namens de Protestantse Kerk werken op de zogenaamde Amsterdamse Zuidas, het gebied waar verschillende banken en verzekeraars hun hoofdgebouwen hebben. Het is het werkterrein van veelal jonge, hoogopgeleide mensen. De wereld van het snelle geld. Het moet een bijzondere uitdaging zijn om in deze omgeving iets van kerkelijke presentie te organiseren, maar het schijnt de beide predikanten aardig te lukken. Met name de ‘bijbelklassen’ zijn in trek, lees ik in een kort interview in de krant. Daarover gaat dan ook hun boekje. Maar er is iets in het interview dat me stoort, namelijk als ze verklaren: Wij zijn niet missionair, wij spreken hier op de Zuidas niet in termen van bekering.
Er is een hardnekkig misverstand, ook onder kerkgangers buiten de Zuidas, dat ‘missionair’ gelijk staat aan bekeringsdrift. En als er iets is wat we niet (meer) willen dan is dat ons geloof aan een ander opdringen. Dat doen we zelfs al niet meer bij onze kinderen, want dat werkt alleen maar contraproductief.
Ik noem de gelijkschakeling van missionair met bekeringsdrift een misverstand en ook nog eens een betreurenswaardig misverstand. Het veroorzaakt een onnodige huiver voor het missionaire werk,. Een kerkelijke verlamming om buiten het eigen kerkelijke doosje te denken.
Nu heeft elk misverstand ook ergens een zekere grond, anders zou het niet zijn ontstaan. Er is een lange traditie van kerkelijke missiedrift. Er is een geschiedenis van de opgeheven christelijke vingertjes, die anderen wel eens zouden vertellen hoe mis ze het hadden (hoe zij ‘dwaalden’) en in één moeite door hoezeer zij zelf het gelijk aan hun zijde en de waarheid in pacht hadden. Daarnaast zijn we in sommige delen van de kerk maar al te vertrouwd met evangelisatiecampagnes en opwekkingsbijeenkomsten, die dikwijls gepaard gaan met een tamelijk angstaanjagende oordeelsprediking. Wie zich niet bekeert, gaat immers verloren. ’t Is dat God zijn terugkeer vanwege zijn geduld nog even uitstelt (vgl. 2 Petr. 3 vers 9), maar anders…
Dat we inmiddels in het missionaire werk al lang andere wegen zijn ingeslagen, mag dan wel bekend zijn, maar de oude beelden besmetten de woorden, ook als ze nieuw gekozen zijn. Evangelisatie heeft natuurlijk helemaal een verdachte klank; missionair, dat klinkt vaag genoeg om niet direct argwaan te wekken, maar is voor velen niet anders dan dezelfde lading onder een nieuwe vlag. Vandaar de schrikreactie bij genoemde Zuidasser collega’s: noem ons vooral niet missionair, want aan bekering doen wij niet…
Wat is missionair werk? Wat doet bij ons in de protestantse gemeente van Assen het Missionair Beraad? Waar is dat uiteindelijk op uit, als het geen bekering is? Je kunt daar verschillende antwoorden op geven. Zelf heeft missionair voor mij minder te maken met wat je doet, maar meer met wat je bent als kerk. Missionair werk is niet iets wat er ook nog eens bij-komt, bij al dat andere wat er allemaal al gebeurt, ook nog eens een nieuwe taak. Nee. Missionair heeft te maken met wat je bent, met je uitstraling als kerk. Missionair ben je al, daar hoef je niets extra’s voor te doen. Punt is natuurlijk wel dat je er heel wat aan kan doen, vooral als die missionaire presentie maar povertjes is of de missionaire uitstraling mager. Als je als kerkelijke gemeenschap nauwelijks wordt opgemerkt. Als je er alleen maar lijkt te zijn voor de eigen, vaste, vertrouwde groep en je er niet in slaagt nieuwe mensen op jouw aanwezigheid te attenderen of voor jouw activiteiten te interesseren.
Missionair heeft te maken met een bepaalde presentie, aanwezigheid. Je kunt niet altijd overal aanwezig zijn. Maar je bent wel altijd ergens. Dat geldt ook voor de kerk, niet alleen als gebouw, maar vooral als gemeenschap. Waar ben je aanwezig? Wat voor activiteiten worden er verricht? Waar maak je je druk om? Met wie of met wat ben je verbonden? Enzovoort.
Het zijn dit soort vragen die in het missionaire werk centraal staan. Dus niet de altijd wat drukkende sfeer van het ‘moeten’ evangeliseren, om wat voor reden ook – om bezorgdheid voor het zielenheil van mensen of vanwege de opdracht van de Heer (het befaamde zendingsbevel aan het slot van het Matteüs evangelie), of om het geduld van de Eeuwige niet al te lang op de proef te stellen. Nee, het gaat veelmeer om een soort bewustwording wie je als kerk bent en wat je uitstraalt en de vraag of dat nu is wat je wilt. En als dat niet zo is, wat dan anders, beter of niet meer kan.
Het MB binnen de PGA probeert met bescheiden middelen die drijvende vragen achter het missionaire werk op de agenda te houden. Daarnaast zijn er enkele activiteiten, deels vanuit het verleden, deels vanuit recente initiatieven om als kerk present te zijn in de lokale samenleving. Ieder jaar krijgen meer dan 500 basisschoolkinderen de gelegenheid een kerk te bezoeken en iets te leren over wat daar gebeurt. Op alle recreatieterreinen in en rond Assen worden folders verspreid met informatie over de PGA. De jaarlijkse hemelvaartsdienst in de Gouverneurstuin wordt vanuit het MB georganiseerd. Sinds dit seizoen loopt het project Zin in Zondag, inspirerende bijeenkomsten voor zinzoekers met eigentijdse thema’s. En er gebeurt meer. Maar vooral, in het gewone kerkelijke werk, gebeurt er meer: aan ontmoeting, aan gesprek, aan concrete hulp, aan levensverdieping of wat dan ook. Want het gaat immers om wie je bent als kerk en dat wordt bepaald door de levensstijl van haar leden: u en jij dus. Je wist het misschien nog niet, maar je bent het al lang: missionair. En bekeerd, ben je ook al.
No Comments