De ervaringen van de coronatijd komen op diverse manieren terug in het boek Stevig staan in een kwetsbare wereld van voormalig Theloog des Vaderlands, Claartje Kruijff. Op een prettig leesbare manier verkent ze op persoonlijke wijze het thema kwetsbaarheid. Haar eigen familiegeschiedenis speelt een belangrijke rol om zich bewuster te worden van wat ze haar ‘innerlijk kompas’ noemt. Haar grootmoeder ging voor de oorlog halsoverkop naar Nederlands-Indië om te trouwen, tegen de wil van haar ouders in. Door de oorlog werden de twee geliefden gescheiden. Grootvader kwam om bij de dwangarbeid aan de beruchte Birmaspoorlijn, nog maar 28 jaar oud, vader van een dochter (de moeder van Claartje) die hij nooit heeft gezien. Een zakbijbeltje en tal van brieven van grootmoeder aan haar (schoon)familie zijn bewaard gebleven en inspireerden Claartje tot een zoektocht naar haar eigen ankerpunten.
Kwetsbaarheid is ons fundament, volgens Kruijff. In coronatijd werd dat nog tastbaarder, ervaringen die in het boek zijn verwerkt. Het aanvaarden van die kwetsbaarheid en daar een eigen kracht aan ontlenen, is de rode draad door haar bespiegelingen.
Ze deelt ervaringen uit haar eigen leven, ontmoetingen met een hoogbejaarde maar zeer vitale buurvrouw, de spanningen rond examens van haar eigen dochter, kleine onenigheden met haar eigen man… Het maakt het persoonlijk en daardoor herkenbaar voor velen, bijvoorbeeld als ze schrijft:
“Een milde blik komt voort uit het besef dat je zelf goed genoeg bent., Van daaruit is er ruimte voor de ander. En zo ben je ook in staat om mild naar anderen te kijken. Misschien is dat wel de allergrootste sleutel tot de liefde: weten dat je er zelf mag zijn, dat je al geliefd bent, dat je oké bent, ongeacht je prestaties en fouten. Zonder voorwaarden. Menselijk onvermogen en tekortkomingen horen bij ons bestaan. Gewoon omdat je mens bent. En vanuit die kern van menselijkheid kun je ook naar anderen kijken” (pp. 91-92).
Ze is eerlijk over haar aarzelingen in de rol als Theoloog des Vaderlands. Ze komt erachter dat dit haar toch niet zo goed ligt, overal meteen iets van moeten vinden, een sterke mening paraat hebben, in kort bestek je verhaal doen voor een TV-uitzending. Ze voelt zich comfortabeler bij het niet zeker weten, bij het voorzichtig en behoedzaam ontdekken van wat je er eigenlijk zelf van vindt en welke bronnen of inzichten daarbij behulpzaam kunnen zijn. In haar boek kom je daarom veel meer vraag- dan uitroeptekens tegen. Staan die er überhaupt wel in?
Kruijff put hier en daar uit poëzie en refereert soms aan Bijbelse verhalen, al komt dat niet al te nadrukkelijk naar voren. Verwacht bij haar geen diepzinnige theologische analyses. De probleemhorizon blijft beperkt tot de meer persoonlijke thema’s uit haar eigen dagelijkse leefwereld. Maar in die beperking schuilt juist haar eigen kracht. Het maakt haar boek makkelijk toegankelijk voor een breed publiek.
Claartje Kruijff, Stevig staan in een kwetsbare wereld. Het belang van een krachtige levenshouding, Ambo/Anthos uitgevers Amsterdam 2020, 184 blz., € 18,99
No Comments