Buitenproportioneel

Medio juli werden vijf klimaatactivisten in Engeland veroordeeld tot lange gevangenisstraffen. Vijf jaar voor Roger Hallum, ooit één van de oprichters van Extinction Rebellion, en vier jaar voor vier collega’s omdat zij in november 2022 vier dagen lang één van de belangrijkste snelwegen van het land hadden ontregeld.
Er vielen die dagen weliswaar geen slachtoffers, maar mensen misten hun vluchten, hun ziekenhuisafspraken, twee vrachtwagens botsten op elkaar en een motoragent kwam ten val. De economische schade bedroeg 9 ton nog afgezien van de kosten van de politie-inzet.
Een straf was onvermijdelijk, maar vijf jaar opsluiting, voor een vreedzaam protest??

George Monbiot, klimaatactivist en auteur, noemde het ‘buitenproportioneel, net als vele anderen in de Britse klimaatbeweging en politiek. Maar dit gebeurt kennelijk, als je het waagt het systeem te ontregelen.

In het Kerstmagazine van de Volkskrant stond eind vorig jaar een indrukwekkend interview met Roger Hallum. Hij lijkt me geen gemakkelijke man te zijn, maar zijn scherpe analyse zette me wel aan het denken. Tijdens het interview droeg hij een elektronische enkelband, hij stond onder huisarrest en had ook al in voorarrest gezeten:
“Van nature ben ik best angstig. Ik hou niet van conflict en ben verlegen. Natuurlijk voel ik de angst nog steeds, al moet ik zeggen dat ik, na een aantal jaren burgerlijk verzet, rustiger ben geworden. De eerste keer in een cel ben je bang, de tweede keer minder, en bij de vijfde keer denk je: een vrije dag. Je kent de kneepjes. Al moet ik zeggen dat ik, toen ik eind vorig jaar vier maanden in voorarrest zat, het verschrikkelijk vond.”

Toch is hij bereid om gevangenisstraf te riskeren:
“Ik ben ingebed in de christelijke traditie, ik heb Kierkegaard en Nietzsche gelezen. Ik begrijp dat het doel van het leven niet geluk is. Het doel van het leven is een betekenisvol leven leiden, en dat betekent dat je jezelf opoffert voor het algemeen belang. Of ik daar blij van word of niet, doet er niet toe”, verklaart hij.

Aan het slot van het interview zegt Hallum dat de klimaatbeweging ‘profetisch leiderschap’ nodig heeft, leiders die bereid moeten zijn om ‘de gevangenis in te gaan’:
“Een profetische leider raakt van streek, een profetische leider houdt emotionele toespraken, zal huilen, zal schreeuwen, zal mensen schuldgevoelens bezorgen, mensen te schande maken, emotioneel worden. Het is een persoon van het volk, geen intellectueel. Iemand die de waarheid spreekt. Het moet iemand zijn die bereid is te lijden en te sterven voor de zaak.”

Voorlopig ben ik nog op vrije voeten.
Maar ik weet eigenlijk niet of ik daar trots op moet zijn…