Deze week vermeldt de krant in een kort artikeltje het overlijden van Etienne Vermeersch, Vlaams filosoof (links op de foto). In Nederland nauwelijks bekend – al haalt zijn overlijden toch de kolommen van een landelijke krant – maar in België een beroemdheid. In 2008 werd hij daar zelfs uitgeroepen tot de belangrijkste intellectueel van Vlaanderen.
Een paar jaar geleden schreef Rik Torfs (rechts op de foto) een mooi essay in Trouw, over het vergif dat zekerheid heet, waarin ik voor het eerst over deze Etienne Vermeersch vernam. Geboren in 1934, overtuigd katholiek gelovig, ingetreden bij de Jezuïeten maar door zijn filosofische studie van zijn geloof gevallen, uitgetreden, maar er nooit los van gekomen. Volgens Torfs is er “in zijn vriendenkring en ver daarbuiten niemand die zo veelvuldig, gedreven, gloedvol, erudiet, spreekt en discussieert over het niet bestaande opperwezen dat zijn leven vult.“
De tekst van Torfs maakte toen indruk; ik heb gedeelten daarvan indertijd in een (advents)preek gebruikt (” in wat wij zeker achten, schuilt de beperking van ons denken”) en de naam van Vermeersch bleef ergens in mijn achterhoofd rondzingen.
Vorige week kwam ik een boekje van hem tegen in een opruimingsbak van een boekhandel in Alkmaar. Zwarte kaft. Sobere belettering. Titel: Over God. Jaar van verschijnen: 2016.
Ik las het op zijn sterfdag, maar dat wist ik toen natuurlijk nog niet. Vreemd toeval.
Vermeersch zal een innemende en vriendelijke persoonlijkheid zijn geweest, lees ik in de reacties op zijn overlijden, o.a. van Torfs. Maar zelden heb ik een boekje gelezen dat zo simplistisch probeert af te rekenen met God en de gelovigen. Fundamentalistisch atheïsme.
Over de doden … enzovoort. Vermeersch zal zijn intellectuele roem vast ergens aan verdiend hebben, maar ik heb daar in dit schotschrift tevergeefs naar gezocht…
No Comments