Vandaag vindt de presentatie plaats van het boek ‘Verlangen’, geschreven door Bernd Wannenwetsch, een Britse professor christelijke ethiek. Zijn boek is vertaald in het Nederlands en wordt uitgegeven door Boekencentrum. Via de mail word ik op de boekpresentatie geattendeerd. Omdat het mij wel interesseert, ga ik op zoek naar informatie over de voor mij onbekende schrijver.
Als je dat doet, ontdek je al snel dat deze meneer vorig jaar is veroordeeld voor het aanranden van een vrouwelijke medepassagier tijdens een vliegreis. Dat is tamelijk onthutsend nieuws, zeker voor een hoogleraar ethiek. Maar wat mij vooral stoort is dat hij volgens de berichtgeving tijdens het proces de feiten niet oprecht onderkent en probeert te verdoezelen. Door dit soort mechanismen, als daders de gevolgen van hun handelen onvoldoende onder ogen zien, worden de pijn en de gekwetste gevoelens van slachtoffers van misbruik vergroot. En dat vind ik zeer kwalijk.
Ik lees dat onder andere Karin van den Broeke, preses van de PKN, meewerkt aan de boekpresentatie. Omdat ik haar (een beetje) ken, besluit ik haar te mailen. Is het wel verstandig om als voorvrouw van de PKN hier aan mee te werken? Je kunt dan de indruk wekken dat je meewerkt aan het toedekken van seksueel misbruik. Niet zozeer om wat de professor heeft gedaan – iedereen kan in de fout gaan – maar vooral omdat hij nadien onvoldoende afstand van zijn daad neemt. Hoe geloofwaardig kan iemand dan nog zijn, zeker als het gaat over ‘verlangen’, de titel van zijn boek, als hij blijkbaar zijn eigen seksuele verlangens niet onder controle heeft?
Na enig heen-en-weer gemail, laat Karin weten dat ze er bij nader inzien toch van afziet en haar toegezegde medewerking aan de boekpresentatie heeft ingetrokken.
Op de site van Boekencentrum verschijnen echter nieuwe namen, die bij de boekpresentatie een praatje zullen houden. Eén daarvan is van prof. Den Hertog, hoogleraar systematische theologie in Apeldoorn (Christelijk Gereformeerd). Hem ken ik ook (een beetje), dus besluit ik ook hem over deze kwestie te benaderen.
Hij reageert door te mailen dat hij het gebeurde “zonder meer kwalijk” vindt. Maar ook “dat de man al zwaar gestraft is (zijn carrière als hoogleraar ethiek is voorbij) en dat we niet moeten doen of de man melaats is. Uit Galaten 6 heb ik geleerd dat elkaars lasten dragen inhoudt dat je naast die ander in de modder gaat staan, om hem niet in een isolement ter laten wegzakken, waarin verbittering op de loer ligt”.
Ik ben gevoelig voor de argumenten van Den Hertog, maar vraag me toch af, of je op deze manier niet teveel begrip voor de dader hebt, waardoor de onderliggende mechanismen die tot dit soort ontsporingen leiden en waardoor slachtoffers in hun positie blijven klemgezet, onvoldoende worden erkend.
Wat is wijs?
Zondag mag ik preken over de vraag van Petrus aan Jezus hoe vaak we vergeving moeten schenken? “Tot zevenmaal toe? Jezus antwoordde: ‘Niet tot zevenmaal toe, zeg ik je, maar tot zeventig maal zeven'” (Mat. 18: 21).
Is dat dan het laatste antwoord?
15 Comments
Allereerst dank je wel voor je reactie en voor je inzicht in dit soort kwesties. Het punt is dat het vaak aan inzicht ontbreekt, bij de dader, maar ook bij omstanders.
Wat vergeving betreft: Vergeven is één ding. Rechtzetten is een ander ding. En het gaat in deze kwesties vooral over rechtzetten. Ook daar ontbreekt het vaak aan, omdat het (zelf)inzicht ontbreekt. Dat inzicht is en blijft het probleem. Zie website van smpr en ook van sigrid zomer.
Vergeving kan alleen als de dader er om vraagt. Het is iets tussen twee mensen. Somd noodgedwongen van 1 mens, als de dader niet reageert.
Je hoeft de dader niet meteen op het schavot te zetten, maar gepaste afstand en een actieve keuze voor het slachtoffer lijkt me de gewenste christelijke positie. Vooralsnog niet aan meewerken dus.
Ik kan hier weinig aan toevoegen, omdat Anne zegt wat ik wilde zeggen. Het is echter goed om zijn woorden te onderstrepen. Hoe zou ik iemand kunnen vergeven die zelf niet om vergeving vraagt? Vaak is dat het geval, ook in de kerken. Wij moeten toch vergeven!?, wordt dan stellig beweerd. Zeker, zelfs 490 keer (niet vaker overigens; er is een grens), maar ik kan niet vergeven als mij niet om vergeving wordt gevraagd. Dan blijft de barrière staan en ook de wrok of onvrede, de angst en het grote verdriet. Prof. Den Hertog staat de 1e stap over.
Het spijt mij, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de zogenaamde gepaste afstand veel weg heeft van uitsluiting van de melaatse, de hoer en de tollenaar. Had Jezus beter gepaste afstand van hen kunnen bewaren en niet met hen aan tafel kunnen gaan?
Het is goed om juist vanuit je christelijke overtuiging stelling te nemen. Met name in ethische kwesties, zoals deze. Wel zijn schrijver en boek verschillende dingen. Het boek zal op eigen merites moeten worden beoordeeld. Er zijn geweldige boeken van schrijvers die ik als mens niet hoogacht.
Bert:heb je de Britse professor ook van je aktie in kennis gesteld?
Nee, Jan. Mijn ‘acties’ hebben zich beperkt tot het via de mail benaderen van genoemde personen.
Niet alleen kun je alleen een dader vergeven, wanneer die zelf erkent dat er iets te vergeven valt. Maar ook kun je iemand niet een wandaad jegens een ander dan jezelf vergeven, wanneer die ander ( het slachtoffer) dat zelf niet doet. Het slachtoffer is altijd de eerste die over vergeving gaat…
Ik word intussen wel heel benieuwd naar het boek zelf dat het blijkbaar over “Verlangen” heeft. Hier in deze discussie worden tussen de regels ook allerlei verlangens te berge gebracht: die van het slachtoffer, die van de dader, die van de uitgeverij en die van de media en die van buitenstaanders die misschien maar voor een deel werkelijk goed zicht hebben op waar het feitelijk om gaat. Zegt het boek zelf daar misschien nog zinnige, verrassende of ergerniswekkende dingen over, weet iemand dat, ben ik eigenlijk wel benieuwd naar.
Waar ik wel benieuwd naar ben is de visie van Boekencentrum. Wat is de gedachtengang achter de boekpresentatie met de auteur? Een boek(vertaling) uitgeven is één ding, de auteur een podium geven is weer een andere, heikeler kwestie.
daar om genoemde motieven niet willen spreken lijkt me weer wat anders dan de man niet willen vergeven (voor zover dat al aan ‘ons’ is); vergeven is ook wat anders dan ‘business as usual’, toch?
Ben het eens met vorige reacties. Kortom: Den Hertog haalt twee dingen door elkaar: vergeven is wat anders dan iemand toch maar geen (extra) podium bieden.
Wie is er aan zet om te vergeven, dat is met recht de eerste vraag die gesteld moet – sluit ik aan bij Martine Bakema. Als ik niet het slachtoffer ben, heb ik gemakkelijk praten.
Vraag is eerder aan wie je een podium biedt. Niet, meen ik, aan iemand die niet in de spiegel kan of wil kijken. Hem een spiegel bieden – als uitgever of als kritisch beschouwer – zou wel een betekenisvol gebaar van omzien zijn.
vergeven is een proces, dat soms lange tijd in beslag neemt. IK sluit me aan bij Martine Bakema. Hier is het slachtoffer degene die in dat proces moet willen stappen. Maar de vraag is of ook deze dader misschien iemand nodig heeft. Een mens komt hier niet zo maar toe. Respect voor Karin van de Broeke.
Het lijkt mij belangrijk dat je contact opneemt met de professor zelf. Ik lees je bericht pas vandaag (was op vakantie). Dat je ons attent maakt op wie de professor is, vind ik belangrijk. Hij moet weten dat de presentatie van zijn boek vragen oproept.
Is de professor beschuldigd van- en ook veroordeeld voor seksueel misbruik?
Wat is exact zijn reactie geweest? Dat vind ik allemaal belangrijke vragen. Dat daders hun daden vaak verdoezelen of goedpraten is helaas een gegeven. Geldt dit ook voor deze man?
Liefst zoveel mogelijk feiten.
Hartelijke groet,
Bram Grandia (vm IKON pastor). In mijn/ons werk hebben we veel te maken gehad met slachtoffers van seksueel misbruik en ook met begeleiding van daders.