Op de laatste assemblee van de Wereldraad van Kerken is opgeroepen de komende jaren overal in christelijke gemeenschappen aandacht te besteden aan het thema Pelgrimage van gerechtigheid en vrede.
In de jaarlijkse Oecumenelezing ging prof. Peter Schmidt onlangs, op uitnodiging van de landelijke Raad van Kerken op dit thema in. Peter Schmidt is Vlaams priester en doceert aan het seminarie van Gent. Hij schreef diverse boeken, o.a. over het beeld van Christus in kunst en cultuur (In de handen van mensen).
De pelgrimage is vanaf het begin van de bijbelse geschiedenis letterlijk en figuurlijk een richtinggevend en leidend thema. Abraham wordt uit zijn vertrouwde omgeving weggeroepen. Daarmee begint de geschiedenis van God met het volk Israël. Een patroon dat daarna vele keren wordt herhaald. Mensen worden telkens weggeroepen uit hun vertrouwde omgeving en hun bekende kaders, om weg te trekken, eventueel terug te keren, maar dan wel veranderd.
De pelgrimage is daarnaast een bekend fenomeen in de christelijke traditie. Denk aan de pelgrimstochten naar Santiago, die vandaag bij velen populair zijn, ook buiten de kring van de kerk. Pelgrimeren, op weg zijn, om je gedachten te ordenen, om open te staan voor andere dimensies van het leven, op een keerpunt in je levensloop, om God te zoeken… Er zijn vele motieven waarom mensen op weg gaan. Tegelijk is het een verschijnsel dat je in allerlei religies en culturen terugvindt. Kennelijk hoort het bij de mens als geestelijk wezen.
Eén van de basiskenmerken van de pelgrimage, aldus Schmidt, is het aanvaarden van de vreemdheid. “Wie pelgrim is, wordt op de eerste plaats vreemdeling. Je hebt het vertrouwde verlaten, je bent niet meer thuis. Maar daarover klinkt een woord: Je moet de vreemdeling goed behandelen want je bent het zelf geweest.” Het aanvaarden van de vreemdheid ziet Schmidt terugkeren in de weg van Jezus, die zichzelf ontledigde (zoals Paulus dat noemt in Filippenzen) en zijn kruis aanvaardde als plaats waar de vreemdheid van God op ultieme wijze wordt ervaren (Mijn God, mijn God, waarom hebt gij mij verlaten?).
Wie op weg gaat, hoopt ook ergens aan te komen. Tegenwoordig leggen we vaak de nadruk op het eerste, de tocht, het onderweg zijn. Weten we nog wat onze bestemming is? Voor vorige generaties was dat duidelijk (de hemel), maar voor ons is die bestemming eerder vreemd geworden. De taal van de kerk lijkt niet meer te passen in een moderne wereld. “Misschien moeten we opnieuw erkennen dat, zoals Abraham en Israël en Paulus, wij moeten aanvaarden dat we eigenlijk niet weten wie en hoe God is”.
Dat maakt het beeld van de pelgrimage des te urgenter. Schmidt: “Er is geen verleden situatie die ons bindt. De uitnodiging om telkens weer op pelgrimage te gaan geeft aan de Kerk een immense vrijheid. Zij heeft het recht te zoeken, zich te vergissen, terug te keren, te exploreren… De uitnodiging tot pelgrimage, altijd weer, schept een enorme ruimte voor creativiteit naar een toekomst van meer gerechtigheid en vrede. Maar aan de open horizon van onze hoop blijft de onnoembare roepende: God zelf. En God is liefde”.
(geschreven voor Gezamenlijk Kerkblad Drenthe en Overijssel)
No Comments