Inclusief

Staan er meer dan honderd dominees met hun naam in de krant, sta ik daar niet bij! Het verzoek om de petitie te tekenen voor een inclusieve kerk had mij wel bereikt, maar ik koos er voor om dat niet te doen. Is dat niet gek? Ben ik soms niet voor een inclusieve kerk, waar iedereen zich welkom mag weten?

De aanleiding voor de petitie is het recente besluit van de PKN om de kerkorde op het punt van het inzegenen van andere levensverbintenissen niet te wijzigen, maar wel een aanvullende verklaring op te nemen, waarin nadrukkelijk wordt gesteld dat er geen waardeoordeel over seksuele geaardheid wordt gegeven noch over huwelijk of andere levensverbintenissen en dat er evenmin een liturgisch verschil is tussen zegenen en inzegenen, de woorden die in de kerkorde worden gebruikt om – een kunstmatig – onderscheid te maken tussen heterohuwelijk (inzegenen) en andere levensverbintenissen (zegenen).
Op de buitenstaander zal het ongetwijfeld een verwarrende indruk maken. Er wordt verschil gemaakt dat geen verschil mag heten, zoiets. Zoals letterlijk op de synode gebeurde: we spreken uit dat in de kerk iedereen gelijkelijk geaccepteerd is (we zijn allen geroepen elkaar vanuit de liefde van God te aanvaarden) en accepteren tegelijkertijd dat niet overal in de kerk iedereen gelijk behandeld wordt. Want in sommige gemeenten hebben vrouwen geen toegang tot de kansel, mogen kinderen niet meedoen aan het avondmaal, kunnen homo’s geen zegen ontvangen als ze trouwen.

Dat blijft natuurlijk ergerniswekkend. Hoezo inclusieve kerk? Met de mond beleden, maar in de praktijk lang niet altijd.
De vraag is of je dat af moet dwingen voor het geheel van de kerk (nee dus, in mijn opinie) of dat je bereid bent die praktijken binnen het kerkelijk verband te accepteren. Dat laatste, maar dan alleen omdat tegelijkertijd de lijn blijft dat we toe bewegen naar meer inclusiviteit. Dat is precies wat in het zorgvuldig gecomponeerde synodebesluit gebeurt. Het is belangrijk om te zien wat daarin de regel is en wat de uitzondering.

De kerk is een verdeeld huis. Je kunt die verdeeldheid niet met een machtswoord ter linker- of ter rechterzijde opheffen. We zijn het eens dat we verschillend denken, maar ook – en dat is belangrijker – dat onze onderlinge verschillen niet in mindering komen op de inclusiviteit van de kerk.

Daarom vind ik de petitie een wat machteloos gebaar. De kerk is al inclusief, precies omdat zij ruimte biedt aan de verscheidenheid. De politiek heeft een einde gemaakt aan de weigerambtenaar, omdat zij geen ruimte wil bieden aan gewetensbezwaarden, terwijl daar altijd een pragmatische oplossing voor mogelijk was.
Gelukkig is de kerk liberaler.
Zou mooi zijn geweest als de petitieopstellers dat wat meer hadden benadrukt.