Van verschillende kanten werd mij het boekje In Paradisum van Gerard Stout aangeraden, dat vorig jaar de Streektaalprijs van het DvhN won. Het is een novelle waarin de stervende Engeltje Volken in zeven dagen terugblikt op haar leven, de zevende dag zelfs vanuit de hemel, waar God overigens ook Drents blijkt te spreken! Met een scheef oog houdt Engeltje vanuit de hemel haar eigen begrafenis in de gaten terwijl God met tegeltjeswijsheden strooit:”De ziel van de mèens zit in de overgave an wat op het pad komp” en op een gegeven moment niet verder meer komt dan te herhalen “Het is niks. In het locht van de ieuwigheid is het niks”. Dezelfde tekst die pastoor op aarde ook al bezigde.
Het verhaal van Engeltje is op zijn best in het laatste, surrealistische deel. Daarvoor is de stijl soms erg houterig en zitten er nogal wat onwaarschijnlijkheden in het verhaal. Engeltje die opgroeit temidden van de parende dieren, maar niks van de liefde weet als ze het huwelijk in gaat. Een vrouw met alleen lagere school die op een gegeven moment Nietzsche citeert. Een dochter die conrector is en in Jeruzalem in Emmermeer woont. Dat laatste is wel het allerongeloofwaardigst, voor wie bekend is met dat buurtje in die wijk van Emmen waar ik zelf ben opgegroeid.
Soms is het humoristisch, soms op het randje (Elke dag gung ik hen Noordbarge om de brug te zien – waarschijnlijk een knipoog naar Nijhoff, maar aan de brug van Noordbarge is werkelijk niets te zien) en soms is de taal over het randje: Met blanke sabel sneed e op het roggestro mij de stoet deur de midden. Zo klinkt overspel in het Drents, want die blanke sabel hoort niet aan Engeltjes echtgenoot toe.
Misschien is het Drents wel het sterkst in de one-liners, zoals deze op de achterflap: Doodgoan is niet arg, aj der de kop maor bijholdt, maar als je het in het Nederlands vertaalt, wat blijft er dan eigenlijk over in het locht van de ieuwigheid?
Benieuwd naar andere lezersreacties…
No Comments