greep

De voorzitter stelde aan het einde van de gemeentevergadering spontaan voor om gezamenlijk het Onze Vader te bidden. Na wat aarzeling bij de eerste regel, viel iedereen van de aanwezigen, ikzelf incluis, in met de bekende regels van het traditionele gebed …. in de oude versie. Terwijl we elke zondag in de dienst de versie uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) bidden – via de beamer geprojecteerd; en elke reguliere kerkenraadsvergadering daarmee afsluiten – op de agenda afgedrukt. Maar als het dan zonder tekstvoorbeeld moet, blijkt de ‘oude versie’ spontaan boven te komen.

Die nieuwe versie is er sinds 2004 maar gaat vanaf 2020 alweer plaatsmaken voor een nog nieuwere versie. Dat vanwege de revisie van de NBV. In Trouw wordt het toegelicht – overigens met een plaatje waarop de tekst incompleet is opgenomen. In Met Andere Woorden, vakblad Bijbel en vertalen van het Nederlands Bijbelgenootschap is een uitgebreide verantwoording van de voorgestelde aanpassingen te vinden.

Drie keer ‘laat’ in de eerste zinnen vergroot de eenheid die er ook in de grondtaal is. Vergeven in plaats van ‘hebben vergeven’ is op basis van nieuw gevonden handschriften die deze lezing ondersteunen. De zin ‘red ons uit de greep van het kwaad’ wordt vereenvoudigd door ‘uit de greep van’ weg te laten. Het kwaad daarentegen krijgt een hoofdletter, uitgesproken niet te horen maar bedoeld om duidelijk te maken dat het kwaad meer is dan een abstract iets maar ook een persoonlijke kant heeft. Vroeger heette het Kwaad ‘de boze’, maar dat wordt nu afgewezen als onnatuurlijk Nederlands, lees ik in Met Andere Woorden.

De daarin genoemde argumenten klinken plausibel. Vanuit vertalersoogpunt is er het nodige voor te zeggen om de tekst regelmatig aan te passen. Dit gebeurt, heel modern, mede op basis van lezersreacties.
Er staat niet bij vermeld in hoeverre rekening gehouden wordt met zondagse gebruikers. Laat staan met spontaan gebruik in vergaderingen en bijeenkomsten.
Het lijkt raadzaam de juiste tekst voortaan bij de hand te houden. Zo krijg je er greep op…

Herziene NBV, Matteüs 6

Onze Vader in de hemel,
laat uw naam geheiligd worden,
laat uw koninkrijk komen,
laat uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel.
Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.
Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven wie ons iets schuldig is.
En breng ons niet in beproeving, maar red ons van het Kwaad.