Dick Tieleman (1940) was jarenlang studentenpredikant in Groningen. Daarna doceerde hij praktische theologie. In Kerk in Stad, het orgaan van de protestantse gemeente in Groningen (Stad), verschenen de afgelopen jaren diverse artikelen van zijn hand, die nu gebundeld beschikbaar zijn als e-publicatie. Tieleman wil zich niet neerleggen bij de crisis in kerk en geloof. Niet dat hij die niet waarneemt, maar hij kijkt er liever anders tegen aan. Er is geen sprake van achteruitgang maar van verandering. In een snel veranderende cultuur, diep gestempeld door de secularisatie, is de uitdaging voor de gevestigde kerken om zich aan te passen. Dat vraagt verbeeldingskracht en nieuwe vormen – van bolwerk naar netwerk.
De twintig artikeltjes zijn keurig in vier onderling samenhangende delen gegroepeerd. Achtereenvolgens gaat het over de bijbelse traditie (1), over spiritualiteit in de cultuur (2), over de recente geschiedenis van de kerk (3) en mondt uit in een pleidooi voor de kerk als leergemeenschap (4).
Zo’n 20 jaar geleden schreef Tieleman al twee boeken met eenzelfde thematiek. Wie Geloofscrisis als gezichtsbedrog (1995), en Leven met verbeelding (2000) heeft gelezen, zal veel herkennen in de kerkbladartikelen. Veel bekends, en eerlijk gezegd, weinig nieuws.
Dat hoeft geen al te groot bezwaar te zijn, want veel van zijn observaties hebben hun geldigheid nog niet verloren. Wel blijft het misschien daardoor allemaal wat abstract en weinig concreet, wat hij voorstelt. De beperkingen van een kerkbladartikel wreken zich, als het wel erg beknopt en schematisch wordt. Bijvoorbeeld als de interreligieuze ontmoeting aan de orde komt in de vorm van een beschrijving van de inhoud van één van de boeken van Karen Armstrong. Daar is toch wel wat meer over te zeggen, ook hoe de kerk(en) in stad dat doen..?
Een typerend citaat:
“Postmoderne spiritualiteit is tot onze troost niet slechts te zoeken en te vinden in hechte religieuze bewegingen, maar evenzeer in het geleefde leven in een op menselijkheid bedachte cultuur. Marginalisering van kerkelijke godsdienst is vandaag dan ook niet meer crisis in de zin van catastrofe, maar eerder crisis als kans tot herinterpretatie van de traditie en herinrichting van de kerk. Die kerk is niet meer het enige ijkpunt voor verstaan en voortgang van de christelijke geloofstraditie. Van gesloten bolwerk in en tegenover de cultuur kan ze zich ontwikkelen naar een open netwerk. Daarbij is de zorg voor de leefwereld van mensen te zien als trouw aan het verhaal van God in en voor de mensenwereld” (p. 47).
Tja, wie kan daar nu tegen zijn…
No Comments