Overdenking

de woordeloze preek – goede vrijdag

Een heel aantal jaren heb ik nooit gepreekt op Goede Vrijdag. Dat heeft niets te maken met luiheid of gemakzucht, dat zult u begrijpen. De aarzeling om op Goede Vrijdag te preken komt voort uit het denken vanuit de liturgie.
Op Goede Vrijdag leest de kerk de passie – het verhaal van Jezus’ lijden – en dat verhaal vertelt zichzelf.
Natuurlijk, een woord ter verheldering of verdieping kan helpen.
Maar net zo goed kan alles wat je er bij zegt, ook verduisteren, of de uitleg in een bepaalde richting sturen die anderen verhindert het verhaal op hun eigen manier te ontvangen.

Ik las onlangs een boek over het Credo, de Geloofsbelijdenis. Dieper dan woorden, is de titel. (David Steindl – Rast de schrijver)
Je blijft altijd bezig met de grondwoorden.
Bij de uitleg van de woorden Ik geloof in Jezus Christus … gekruisigd en gestorven … merkt de schrijver op dat (ik citeer) “dit geloof niet uitgaat van een bepaalde interpretatie van de dood van Jezus, het vraagt niet waarom of waarvoor. Wij mensen willen weten waarom Jezus aan het kruis moest sterven en wat dit voor ons betekent. Ons verstand wil een verklaring voor alles, des te meer als het ons geloof zo op de proef stelt. Toch hoeft niet iedereen die het Credo bidt de tekst op dezelfde manier te interpreteren”.  In latere geloofsbelijdenissen is er aan toegevoegd: gekruisigd voor onze zonden), maar de Apostolische Geloofsbelijdenis “definieert niet precies. Integendeel het maakt ruimte voor iedereen …. het vat het wezenlijke van het geloof in God samen en laat de rest helemaal open… Door geloof in de GEKRUISIGDE Jezus uit te spreken zonder daar verder uitleg aan te geven, stelt het ons voor de taak onze eigen interpretatie te zoeken” (einde citaat, pp. 96-97).

Goede Vrijdag is geen dag voor dogmatiek. We vieren de Pasen – we bidden de kruisweg.
Vandaar, de aarzeling om met Goede Vrijdag te preken…

In datzelfde boek las ik het verhaal over de woordeloze preek van de Boeddha.
Hoe kan een preek nu zonder woorden zijn?
Het verhaal vertelt dat de Boeddha enkel een bloem omhoog hield. En dat slechts één van zijn leerlingen het begreep. Maar hoe kon deze bewijzen dat hij het begreep zonder een woord te zeggen?
Hij glimlachte.
En de Boeddha glimlachte terug.
Zo werd in dit gezamenlijk zwijgen de traditie van de wijsheid van de Boeddha doorgegeven.

Het is een verhaal dat mij doet denken aan de oude liturgische traditie om op Goede Vrijdag een hulde te brengen aan het kruis en dit met bloemen te tooien.
Aan het dode hout hangt onze Heer.
Uit het kruishout ontbot nieuw leven.
Een bloem van vrede en gerechtigheid.

Laten we in de stilte van dit uur ieder onze eigen hulde brengen aan het kruis dat ons het leven schenkt.
AMEN

Previous Post Next Post

No Comments

Leave a Reply