Claartje Kruijff (red.), Slowfood

Door de verkiezing tot Theoloog des Vaderlands in 2017, kreeg Claartje Kruijff de gelegenheid om haar projectplan te realiseren. Volgens haar is het gesprek over wat ons ten diepste bezighoudt broodnodig. Ze vormde een schrijverscollectief om haar heen, om te oefenen in het levensbeschouwelijke gesprek. Als leidraad kiezen ze het Onze Vader. “Als groep poogden we woorden en ingangen te vinden om op een oprechte en kwetsbare manier te delen wat ons bezighoudt. (…) We wilden samen een andere ruimte, een tegenruimte, zoeken in een samenleving waarin een eenzijdige focus ligt op autonomie en de macht van het individu. Op presteren, nut, genieten en succes. We noemden deze ruimte ‘heilige ruimte’. (…) We wilden bewaren en herijken wat er volgens ons verloren is gegaan”, schrijft ze in de inleiding (p. 6). Ambitieus en tegelijk ook wat vaag.

Het project is uiteindelijk – na de nodige strubbelingen (zie p. 124) – vlot getrokken en het resultaat is het handzame boekje Slowfood geworden. Een bonte verzameling van onderlinge briefwisselingen bij de verschillende bedes van het Onze Vader, eerder gepubliceerd in dagblad Trouw, van columns en tweegesprekken in diverse combinaties, aangevuld met impressies van gesprekken met anonieme mensen buiten het schrijverscollectief.

Die bonte verscheidenheid maakt dat je Slowfood inderdaad het best in een langzaam tempo en hapje voor hapje tot je kunt nemen. Het Onze Vader is dan wel de verbindende draad, maar de verschillende bijdragen zijn goed zelfstandig te lezen. Een systematische, laat staan theologische behandeling van het bekende gebed krijgen we niet. De persoonlijke impressies staan voorop.

De keuze voor een tekst uit de christelijke traditie is enigszins verrassend, als je let op het interreligieuze karakter van het schrijverscollectief, met rabbijn Lody van der Kamp en moslim Enis Odaci. Juist van deze twee ‘buitenstaanders’ komen ondertussen de meest verrassende bijdragen, naar mijn smaak. Ze ontstijgen het al te persoonlijke van de muizenissen in sommige andere bijdragen.

Slowfood is een boekje dat je kunt gebruiken voor je eigen verdieping maar beveelt zichzelf ook aan als materiaal voor gespreksgroep of inter-levensbeschouwelijke ontmoeting. Het is gemakkelijk toegankelijk en fraai vormgegeven en dat versterkt misschien de eetlust.

Claartje Kruijff (red.), Slowfood, Broodnodige gesprekken over het Onze Vader, Kok Boekencentrum 2018, 136 pag., isbn 9789023956426, € 13,99